Οι γυναίκες στο 1821

 Την 8η Μαρτίου έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται  η ημέρα της γυναίκας.

 Συμπληρώνοντας τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση δε θα μπορούσαμε να μην αφιερώσουμε την ημέρα αυτή στις ηρωίδες της εποχής εκείνης. Στις Ελληνίδες που αγωνίστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας και θυσιάστηκαν στα χέρια του εχθρού. Στις Ελληνίδες που διέθεσαν την περιουσία τους στον αγώνα και πέθαναν σε συνθήκες απόλυτης ένδειας.

 

 

Αρκεί να θυμηθούμε τις Σουλιώτισσες με την θυσία τους στο Ζάλογγο, τις Μεσολογγίτισσες, τις Μανιάτισσες που κυνήγησαν τον στρατό του Ιμπραήμ με δρεπάνια, τις γυναίκες του Αχλαδόκαμπου, τις γυναίκες της Δημητσάνας που έφτιαχναν μπαρούτι, τις γυναίκες της πέρα μεριάς της Γορτυνίας όπου είχαν μετατρέψει τον μύλο του Πατραλιά σε μπαρουτόμυλο.

 Ας θυμηθούμε κάποιες από αυτές τις γνωστές και άγνωστες και ας τιμήσουμε στο πρόσωπό τους την Ελληνίδα μάνα και γυναίκα η οποία σε όλες τις στιγμές που το  Έθνους το χρειάστηκε, έδωσε τα παιδιά της και ότι μπορούσε στους σκοπούς του αγώνα.

 

 

 ΔΕΣΠΩ ΦΩΤΟΥ ΤΖΑΒΕΛΛΑ

Η θαυμαστή Σουλιώτισσα στους πολέμους του Σουλίου με τον Αλή-Πασά πριν το 1821.

 

ΜΟΣΧΩ ΤΖΑΒΕΛΕΝΑ     

Χαρακτηριστικός τύπος Σουλιώτισσας. Μαζί με την κόρη της Σόφω, επικεφαλής των γυναικών του Σουλίου σε κρίσιμη στιγμή ρίχτηκε στη μάχη και κατατρόπωσε το τούρκικο ασκέρι χαρίζοντας τη νίκη.

 

 

 ΕΛΙΣΑΒΕΤ  ΥΨΗΛΑΝΤΗ

(Μητέρα του Αλέξανδρου & Δημητρίου Υψηλάντη)

Η ηθική και υλική της συμβολή είναι τόση, που ο Αλέξανδρος Υψηλάντης λέει στους άλλους εταίρους της Φιλικής Εταιρείας να γράψουν στο τέλος της διακήρυξης «Φιλώ το χέρι της μητέρας μου».

Το 1816 με το θάνατο του συζύγου της, η περιουσία της οικογένειας Υψηλάντη δημεύτηκε από τον Σουλτάνο στο μεγαλύτερο μέρος της. Ό,τι έμεινε το πρόσφερε στον αγώνα και πέθανε σε μεγάλη ένδεια.

  

ΚΥΡΙΑΚΗ ΝΑΥΤΗ

Η πρώτη γυναίκα Φιλικός. Γεννήθηκε στη Σμύρνη και ο άντρας της ήταν γιατρός. Στο σπίτι τους γίνονταν μυστικές συναντήσεις. Κάποια φορά μπήκε στο γραφείο του άνδρα της, άνοιξε το συρτάρι το οποίο είχε μείνει ξεκλείδωτο και έτσι έμαθε το μυστικό σκοπό των συναντήσεων. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και στην αρχή του αγώνα ναύλωσε καράβι, με δικά της έξοδα, με πολεμοφόδια και το έστειλε στην Πελοπόννησο.

 

ΜΑΡΙΓΩ ΖΑΡΑΦΟΛΙΑ

Γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης. Είναι η δεύτερη γυναίκα Φιλικός η οποία μυήθηκε στην αρχή του 1821. Όταν οι Τούρκοι κατάλαβαν την συμμετοχή της, αυτή το έσκασε και κατάφερε να φτάσει στην Ύδρα, με μεγάλο χρηματικό ποσό που διέθεσε στον αγώνα. Στην Πελοπόννησο χρησιμοποιήθηκε από τον Υψηλάντη και τον Κολοκοτρώνη σαν κατάσκοπος στην τουρκοκρατούμενη Τριπολιτσά και στο Ναύπλιο. Την προσφορά της Ζαραφόλιας πιστοποιούν με επίσημα έγγραφα ο Γενναίος Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς και ο Χατζηχρήστος.

 

 ΨΩΡΟΚΩΣΤΑΙΝΑ από το Ναύπλιο

Ήταν η Πανωραία Χατζηκώστα από το Αϊ Βαλί. Οι Τούρκοι σκότωσαν τον άνδρας της και τα 4 παιδιά της τον Ιούνιο του 1821. Έφτασε στο Ναύπλιο προκειμένου να πάρει εκδίκηση για τον χαμό τους. Ήταν από αρχοντική οικογένεια. Όταν έγινε έρανος για το Μεσολόγγι δεν της είχε μείνει τίποτα και πρόσφερε το δαχτυλίδι που φορούσε και ένα γρόσι. Έτσι από αρχόντισσα Χατζηκώσταινα ονομάστηκε η Ψαροκώσταινα του Ναυπλίου.

 

 

ΑΣΗΜΩ ΓΚΟΥΡΑΙΝΑ

(Η καπετάνισσα της Ρούμελης)

Ήταν η γυναίκα του οπλαρχηγού Γκούρα.

Επειδή ήταν μεγαλόσωμη και ωραία την φώναζαν και Νταλιάνα.

 

ΕΛΑΦΑΝΤΩ Η ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΤΙΣΣΑ

Ντυμένη με ανδρικά ρούχα αψηφούσε κάθε είδους κίνδυνο και κακουχία. Ενθάρρυνε και εμψύχωνε τους άνδρες. Χήρα η ίδια συνελήφθη κατά την έξοδο του Μεσολογγίου μαζί με την κόρη της.

 

 

ΑΝΤΩΝΟΥΣΑ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ

Στη σφαγή της υπαίθρου των Χανίων το 1821 η Αντωνούσα για να σωθεί και να σώσει δεκάδες γυναίκες και παιδιά  ετέθη επικεφαλής τους και, αφού περιπλανήθηκαν στα βουνά, κατάφερε να περάσουν στην Μονεμβασιά.

 

ΜΑΡΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ

Όταν το 1821 πέθανε ο Οθωμανός σύζυγός της και παρά τα 75 της χρόνια, προσπάθησε να ξεσηκώσει την Κρήτη και πρόσφερε την περιουσία της στον αγώνα.

 

 

 

 

 

 

 ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ

Όταν ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση είχε δημιουργήσει το δικό της στρατιωτικό σώμα από Σπετσιώτες. Στο καράβι «ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ» κυβερνήτης ήταν η ίδια. Συντηρούσε τα καράβια της και πλήρωνε τον στρατό της με δικά της έξοδα. Στα 2 χρόνια της Επανάστασης έχασε όλη την περιουσία της. Μετά τον θάνατό της, της απονεμήθηκε ο βαθμός υποναυάρχου.

 

 

 

 

 

ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ

Από τις σημαντικότερες ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης. Γόνος πλούσιας οικογένειας. Ανιδιοτελής, δεν παντρεύτηκε και προσέφερε τα πάντα για την ελευθερία της πατρίδας λέγοντας «Δεν με νοιάζει τι θα απογίνω, αρκεί να δω την Πατρίδα μου ελεύθερη». Ο Καποδίστριας της απένειμε τον βαθμό της υποστρατήγου.

 

 

 

 

 

 

 

ΣΤΑΥΡΙΑΝΑ ΣΑΒΑΙΝΑ

Μετά τον απαγχονισμό του άνδρα της συγκρότησε δικό της μεικτό σώμα και ακολούθησε τον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη. Στη μάχη του Βαλτετσίου η μόνη που κατόρθωνε να προμηθεύσει τους προμαχώνες με πυρομαχικά.

Πέθανε πάμπτωχη στο Ναύπλιο.

Δεν άγγιξε ποτέ λάφυρο.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 ΕΛΕΝΗ ΛΙΑΡΟΠΟΥΛΟΥ

Το 1825, όταν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ έφτασαν στην Βυτίνα, κυνηγημένη άφησε το παιδί της στη άκρη του γκρεμού και αυτή γκρεμίστηκε για να μην πιαστεί αιχμάλωτη.

 

 

 

 

 

 

 

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Κόρη του Πάνου Αναγνωστόπουλου. Την πήρε αξιωματικός του Ιμπραήμ, την υπεραγάπησε και την παντρεύτηκε παρά τη θέλησή της.

Απόκτησε μαζί του ένα αγοράκι .

Όταν αποχώρησαν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ, άφησε το παιδί της στη μαύρη παραμάνα του και έπεσε στην αγκαλιά του πατέρα της λέγοντας «Είμαι Ελληνίδα και Χριστιανή και δεν ακολουθώ τους εχθρούς της Πατρίδας μου»

 

 

 

 

 

 ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ ΔΕΛΗΒΟΡΙΑ

Από τα Λαγκάδια Γορτυνίας. Και αυτή όπως η Ελένη Λιαροπούλου, όταν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ έφτασαν στα Λαγκάδια, κυνηγημένη και για να μην πέσει στα χέρια των εχθρών έπεσε στον Λάδωνα και πνίγηκε με τα παιδιά της.

 

 

 

 

 

 

 ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Από το Λάλα Ηλείας.

Στη μάχη του Λάλα το γυναικείο σώμα με

οπλαρχηγό την Αντιγόνη πρόσφερε

τα μέγιστα  στην νικητήρια αυτή μάχη.

 

ΚΥΡΑ ΦΛΩΡΑ

Η γυναίκα το Γεωργίου Σισίνη.

 

ΣΟΦΙΑ ΡΕΝΤΗ

Από το Χλεμούτσι Ηλείας.

 

 

 

 ΠΑΠΑΛΕΣΑΙΝΑ

 

Από την Κόρινθο.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 ΔΙΑΜΑΝΤΩ ΜΠΟΥΧΑΝΑ (Αρκαδιανή)

Ηρωίδα του Μανιακίου η Διαμάντω Μπουχανά από το χωριό Τρυπίλα της Τριφυλλίας. Αδελφή του Κώστα Μπουχανά και αρραβωνιαστικιά του Γιάννη Γκότση. Όταν έπεσε ο Παπαφλέσσας και σκοτώθηκαν ο αδελφός της και ο αρραβωνιαστικός της, εκείνη πιάστηκε αιχμάλωτη από τον Ιμπραήμ. Δεν ξέρει κανείς τίποτα για την τύχη της. Λέγεται ότι απελευθερώθηκε μαζί με 75 γορτυνιοπούλες.

 

 

 

 

 

ΖΑΜΠΙΑ

 Μητέρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Κατατρεγμένη γέννησε τον Θεοδωράκη μόνη της στο Ραμοβούνι της Μεσσηνίας. Χήρα μεγάλωσε τα παιδιά μόνη της.

 

ΣΤΕΚΟΥΛΑ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ

Αντρογυναίκα, τα έβαζε με όποιον έβρισκε μπροστά της αψηφώντας τον κίνδυνο.

 

ΑΓΓΕΛΙΝΑ ΝΙΚΗΤΑΡΑ

Από το Τουρκολέκα

 

 

 

ΔΟΜΝΑ ΒΙΖΒΙΖΗ

Από η Θράκη

 Μετά το θάνατο του άνδρα της αναλαμβάνει η ίδια τη διοίκηση του πλοίου "ΚΑΛΟΜΟΙΡΑ". Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, βεβαιώνει με έγγραφο ότι το Μάη του 1822 έσωσε τους άνδρες του και τον ίδιο με προμήθειες τροφίμων. Χωρίς τη βοήθειά της ο στρατός θα διαλυόταν.

 

 

 

 

 

 

 

 

Οι γυναίκες της Νάουσας έπεσαν με τα παιδιά τους στον ποταμό Αραπίτσα τον Ιούνιο του 1822 για να αποφύγουν την αιχμαλωσία.